Napoje gazowane są tak samo popularne wśród młodzieży, jak i wśród dorosłych. Orzeźwiające i przyjemne w smaku, trudno zatrzymać się na pierwszym łyku. W niektórych przypadkach stanowią one nawet większość płynów spożywanych w ciągu dnia. Ponieważ jednak są one zbyt słodkie i ubogie w składniki odżywcze, mają wiele szkodliwych skutków dla organizmu.
Napoje gazowane – powody dla których nie warto ich pić
Czynniki, które powinny Cię przekonać do nie picia napojów gazowanych:
Napoje gazowane sprzyjają przybieraniu na wadze
Nie jest tajemnicą, że napoje bezalkoholowe zawierają średnio 100 g cukru na litr, czyli 20 g na szklankę (równowartość 4 kostek cukru), co jest zdecydowanie za dużo w stosunku do zaleceń WHO, aby nie przekraczać 50 g cukru dziennie. Jednak, gdy spożycie cukru w diecie jest wyższe niż zapotrzebowanie, nadmiar musi zostać zmagazynowany. Jest on najpierw przechowywany przez wątrobę i mięśnie w postaci glikogenu, ale ilość, która może być przechowywana jest szybko ograniczona. Drugą formą magazynowania jest tłuszcz: cukry są przekształcane w trójglicerydy i magazynowane głównie w komórkach tłuszczowych, zwłaszcza w okolicy brzucha. Cukier zawarty w napojach bezalkoholowych jest silnie związany ze zjawiskiem nadwagi i otyłości. Ponadto uważa się, że spożycie sody spowalnia metabolizm, co oznacza, że organizm spala mniej tłuszczu i zużywa mniej energii, co jest kolejnym czynnikiem sprzyjającym przybieraniu na wadze – informuje dietetyk Anna Kowalczyk-Soszyńska.
Napoje gazowane sprawiają, że jesz więcej
Skok insuliny po spożyciu nadmiernej ilości cukru budzi uczucie głodu. Insulina wywołuje oporność na leptynę, hormon regulujący apetyt. Dlatego podczas spożywania napojów gazowanych nigdy nie odczuwamy uczucia sytości. Ponadto, ponieważ napoje gazowane uzależniają od cukru, istnieje większe ryzyko, że uczucie głodu zostanie zrekompensowane pokarmami bogatymi w węglowodany (herbatniki, ciastka, makarony, chleb, ziemniaki itp.). Uzależnienie od cukru zmienia nasze poczucie smaku, przez co trudniej jest nam docenić surowe jedzenie bez dodatku cukru, takie jak owoce. Konsument napojów gazowanych wpada w ten sposób w spiralę, w której cukier woła o cukier, co często prowadzi do nadmiernego spożycia kalorii. Co więcej, napoje gazowane składają się głównie z wody gazowanej i cukru, a pozbawione są błonnika, witamin, minerałów i innych niezbędnych składników odżywczych. Są to zatem puste kalorie dla organizmu.
Napoje gazowane zwiększają ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2
Napoje gazowane, ze względu na ich wysoką zawartość cukru, ich zdolność do podnoszenia poziomu cukru we krwi, a tym samym powodować skoki insuliny, może ostatecznie prowadzić do insulinooporności. Oznacza to, że cukier jest gorzej wykorzystywany przez organizm, co skutkuje wyższym poziomem cukru we krwi. Insulinooporność często poprzedza cukrzycę typu 2. Spożycie co najmniej 1 napoju gazowanego dziennie jest związane z 67% wzrostem ryzyka rozwoju cukrzycy 2 w porównaniu do braku spożycia.
Napoje bezalkoholowe zawierają substancje potencjalnie rakotwórcze
Napoje bezalkoholowe zawierają wiele dodatków i substancji słodzących, w tym dobrze znany aspartam, który stanowi większość napojów dietetycznych. Aspartam jest przedmiotem wielu kontrowersji, ponieważ uważa się, że ma on działanie rakotwórcze. Uważa się, że po spożyciu aspartam jest przekształcany do metanolu i uwalnia potencjalnie rakotwórcze substancje, takie jak formaldehyd i kwas mrówkowy. Aspartam nie jest jedynym kontrowersyjnym dodatkiem: karmelowy barwnik (E150d na etykiecie) stosowany w napojach jest również podejrzewany o działanie rakotwórcze. Rzeczywiście, pod wpływem ciepła barwnik może tworzyć związek chemiczny, 4-metyloimidazol, który w dużych dawkach (360 mg na kilogram masy ciała) jest toksyczny dla organizmu.
Napoje gazowane sprzyjają demineralizacji
Ogólnie rzecz biorąc, ważne jest, aby utrzymać równowagę pomiędzy wapniem i fosforem w organizmie. Te dwa minerały odgrywają ważną rolę w metabolizmie kości: stosunek fosforu do wapnia powinien wynosić od 0,8 do 1 dla dobrego uwapnienia kości. Choć nadmiar fosforu jest dobrze tolerowany przez organizm, w dłuższej perspektywie może prowadzić do odwapnienia, gdyż zmniejsza wchłanianie wapnia. Kwas fosforowy jest stosowany w napojach bezalkoholowych jako regulator pH. Istnieje korelacja pomiędzy spożyciem napojów gazowanych a niższym poziomem wapnia we krwi, a także wyższym stężeniem wapnia i fosforu w moczu. Ten niedobór wapnia ostatecznie zwiększa ryzyko osteoporozy – wskazuje specjalista reumatolog Magdalena Włoch Targońska.
Napoje gazowane powodują ubytki
Jak wspomniano wcześniej, napoje bezalkoholowe zawierają duże ilości cukrów dodanych, które są powszechnie uznawane za główny czynnik przyczyniający się do próchnicy zębów. Demineralizacja, którą mogą powodować, wpływa również na uzębienie, powodując erozję szkliwa. To właśnie kwasy (fosforowy, cytrynowy, itp.) obecne w napojach bezalkoholowych powodują erozję szkliwa. Tak więc, czy jesteś dorosły czy dziecko, najlepiej jest ograniczyć spożycie napojów gazowanych, aby zachować dobre zdrowie zębów.
Napoje gazowane prowadzą do zaburzeń behawioralnych
Regularne picie napojów gazowanych wiąże się ze wzrostem zachowań agresywnych, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Dzieci, które spożywają co najmniej 1 napój dziennie są bardziej agresywne i destrukcyjne niż te, które nie spożywają słodkich napojów w ogóle. Większe ryzyko złego samopoczucia, smutku, depresji, a nawet myśli i zachowań samobójczych, wzrastają proporcjonalnie do dziennej ilości spożywanych kolorowych napojów.
Soda zwiększa ryzyko zawału serca
Spożywanie napojów bezalkoholowych, a w szczególności napojów bezalkoholowych o niskiej zawartości cukru, zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca. Osoby, które spożywają napoje gazowane, zarówno zwykłe, jak i dietetyczne są bardziej narażone na ataki serca. Zastąpienie napojów gazowanych innymi napojami (takimi jak kawa, bezkofeinowa lub nie) zmniejsza ryzyko zawału serca o około 10%.