Spadek poziomu estrogenów powoduje stopniową utratę gęstości mineralnej kości, zwiększając ryzyko złamań nawet przy niewielkich urazach. Profilaktyka i leczenie osteoporozy opierają się na trzech filarach: prawidłowym żywieniu, regularnym ruchu i odpowiedniej farmakoterapii. Wczesna diagnoza i aktywne działania profilaktyczne pozwalają znacząco zmniejszyć skutki choroby.

Dlaczego osteoporoza częściej dotyka kobiet po menopauzie?

W okresie menopauzy w organizmie kobiety gwałtownie spada poziom estrogenów, które wpływają na gospodarkę wapniową i procesy odbudowy tkanki kostnej. W efekcie dochodzi do przyspieszonej utraty masy kostnej, co zwiększa podatność na złamania, zwłaszcza szyjki kości udowej, kręgów i nadgarstków. Osteoporoza długo przebiega bezobjawowo, dlatego często diagnozowana jest dopiero po pierwszym złamaniu. Ryzyko choroby rośnie wraz z wiekiem, niedoborem wapnia i witaminy D, małą aktywnością fizyczną, paleniem tytoniu i spożywaniem alkoholu.

Regularne badania, takie jak densytometria, pozwalają wcześnie wykryć obniżoną gęstość mineralną kości i wprowadzić odpowiednie leczenie. Kobiety po 50. roku życia powinny wykonywać je profilaktycznie, szczególnie jeśli w rodzinie występowały przypadki osteoporozy. Lekarz może również zalecić suplementację witaminy D, wapnia i ewentualnie leków hamujących utratę masy kostnej, by zapobiec dalszemu postępowi choroby.

Rola diety i aktywności fizycznej w profilaktyce osteoporozy

Zbilansowana dieta to fundament zdrowych kości. Najważniejsze jest dostarczenie odpowiedniej ilości wapnia, witaminy D i białka. Źródłem wapnia są m.in. produkty mleczne, ryby, nasiona chia i migdały. W zwiększeniu przyswajania wapnia pomaga witamina D, którą organizm wytwarza pod wpływem światła słonecznego – dlatego codzienna ekspozycja na słońce lub suplementacja w okresie jesienno-zimowym jest niezbędna. Dieta powinna być też bogata w warzywa zielonolistne, które dostarczają magnezu i witamin z grupy K wspierających mineralizację kości.

Ruch to drugi filar profilaktyki. Regularne ćwiczenia oporowe np. spacery, nordic walking, taniec czy joga wzmacniają mięśnie i poprawiają równowagę, zmniejszając ryzyko upadków. Nawet umiarkowana aktywność trzy razy w tygodniu pozwala spowolnić utratę masy kostnej i utrzymać elastyczność stawów. Warto dobrać rodzaj ćwiczeń do indywidualnych możliwości, konsultując się z fizjoterapeutą lub lekarzem.

Nowoczesne leczenie osteoporozy i monitorowanie efektów terapii

W leczeniu osteoporozy stosuje się zarówno leki hamujące utratę kości, jak i środki pobudzające procesy ich odbudowy. Najczęściej są to bisfosfoniany, preparaty wapnia i witamina D, a w niektórych przypadkach także terapia hormonalna zastępcza (HTZ). Decyzję o rozpoczęciu leczenia podejmuje lekarz po ocenie stanu zdrowia, wyników badań i indywidualnego ryzyka złamań. Leczenie farmakologiczne przynosi najlepsze efekty, gdy towarzyszy mu aktywny styl życia i zrównoważona dieta.

Ważnym elementem terapii jest regularna kontrola wyników. Pacjentki powinny także zgłaszać lekarzowi wszelkie dolegliwości bólowe, zawroty głowy czy upadki. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym i możliwości konsultacji online monitorowanie terapii jest prostsze niż kiedykolwiek. Osteoporoza nie musi oznaczać utraty sprawności, odpowiednie leczenie i profilaktyka pozwalają cieszyć się aktywnym życiem przez wiele lat.