Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży stało się jednym z najważniejszych tematów medycznych ostatnich lat. Coraz częściej diagnozuje się u najmłodszych zaburzenia lękowe, depresję czy problemy z koncentracją, które wpływają nie tylko na ich rozwój, ale także codzienne funkcjonowanie całej rodziny. Jakie objawy powinny szczególnie zaniepokoić dorosłych?
Najczęstsze choroby psychiczne u dzieci i młodzieży
Wśród najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych u dzieci znajdują się zaburzenia lękowe, depresja, ADHD, zaburzenia ze spektrum autyzmu oraz problemy związane z odżywianiem. Lęki mogą objawiać się wycofaniem społecznym, trudnościami w nauce czy unikaniem codziennych sytuacji, takich jak wyjście do szkoły. Depresja u najmłodszych nie zawsze wygląda tak samo, jak u dorosłych.
Często zamiast smutku pojawia się drażliwość, agresja lub utrata zainteresowania zabawą. ADHD to z kolei nadmierna impulsywność, problemy z koncentracją i nadpobudliwość ruchowa, które utrudniają funkcjonowanie w szkole i w grupie rówieśniczej. Zaburzenia odżywiania, takie jak anoreksja czy bulimia, mogą pojawić się już w wieku nastoletnim i wymagają szybkiej interwencji specjalisty.
Objawy, które powinny zaniepokoić rodziców
Rodzice powinni zwracać szczególną uwagę na zmiany w zachowaniu swojego dziecka. Alarmujące mogą być nagłe problemy ze snem, brak apetytu, izolowanie się od rówieśników, spadek wyników w nauce czy nadmierna drażliwość. Sygnałem ostrzegawczym jest również utrata zainteresowania aktywnościami, które wcześniej sprawiały radość. U młodszych dzieci objawami mogą być częste bóle brzucha lub głowy bez wyraźnej przyczyny, które są somatycznym wyrazem stresu i napięcia.
W przypadku nastolatków szczególnie niepokojące są zachowania autodestrukcyjne – samookaleczenia, nadużywanie substancji psychoaktywnych czy myśli samobójcze. Nie każdy objaw oznacza od razu poważną chorobę, jednak ich nasilenie i długotrwałe utrzymywanie się powinny skłonić do wizyty u specjalisty.
Jak pomagać dziecku z problemami psychicznymi?
Psychoterapia poznawczo-behawioralna jest jedną z najczęściej stosowanych metod, skutecznie pomagając dzieciom w radzeniu sobie z lękami i emocjami. Kluczową rolę odgrywa również współpraca szkoły, która powinna być miejscem wsparcia, a nie dodatkowego stresu. Rodzice powinni aktywnie uczestniczyć w terapii, ucząc się, jak rozmawiać z dzieckiem i jak wzmacniać jego poczucie bezpieczeństwa.
W niektórych sytuacjach konieczne jest wdrożenie leków, np. w leczeniu depresji czy ADHD, zawsze jednak decyzję podejmuje lekarz psychiatra dziecięcy. Ważne, aby pamiętać, że choroby psychiczne u dzieci to nie wina rodziców – to zaburzenia wymagające profesjonalnej pomocy medycznej. Im szybciej zostaną rozpoznane i leczone, tym większe są szanse na prawidłowy rozwój i dobre funkcjonowanie dziecka w przyszłości.
